Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS)

AKTS Nedir?

Avrupa Birliği, eğitimin kalitesini artırmak ve yükseköğrenim düzeyindeki öğrencileri geliştirmek için üniversiteler arası işbirliğine önem vermekte ve bu konudaki çalışmaları içerisinde Sokrates/Erasmus programının da yer aldığı değişik eğitim programları ile desteklemektedir. Erasmus programının başarısı, yurtdışında eğitim almanın diğer ülkelerin dil ve kültürleri hakkında bilgi sağlamanın yanında akademik ve profesyonel gelişim açısından da önemli olduğunu göstermiştir.

Çalışmaların ve diplomaların tanınması zorunluluğu, Avrupa genelinde öğrenci ve öğretmenlerin herhangi bir engele takılmadan hareket etmelerini sağlamaktadır. Bu nedenle Avrupa Kredi Transfer Sistemi (AKTS) Erasmus programı içinde pilot projeler yoluyla geliştirilmiş olup, giderek daha geniş bir alanda kullanılmaktadır.

AKTS kısaltması, Avrupa Kredi Toplama ve Transfer Sistemi anlamına gelip, İngilizcede ECTS (European Credit Accumulation and Transfer System) şeklinde adlandırılmaktadır. Ulusal sınırların kaldırıldığı bir Avrupa'da yükseköğretim kurumları arasında işbirliğinin sağlam ve saydam temellere oturtulması AKTS'nin temel amacıdır. AKTS kurumlar arasında köprü görevi yaparak geçişi sağlamakta ve öğrencilere geniş seçenekler sunmaktadır. Sistem, başarı ve öğrenme düzeyleri için ortak bir platform oluşturarak, kurumların başarıyı değerlendirmelerini kolaylaştırmaktadır. Böylece ulusal yükseköğretimin uluslararası düzeyde yorumu kolaylaşmaktadır.

Avrupa Kredi Toplama ve Transfer Sistemi, eğitim programının koyduğu hedeflere ulaşmak için öğrenciye verilen görev ve iş yüküne göre tanımlanan, öğrenci merkezli bir sistemdir. Avrupa sisteminde eğitim programının hedefleri ağırlıklı olarak öğrenim sürecinin sonunda elde edilecek kazanım ve becerilere göre tanımlanmış olacaktır. Avrupa Kredi Toplama ve Transfer Sistemi, öğrenme süreçleri arasında mukayese ve ölçüm yapmayı mümkün kılmakta, öğrenmeye biçilen kredi değerinin bir kurumdan ötekine aktarılmasını sağlamaktadır.

AKTS kredisi, bir dersi tamamlamak için öğrenciye yüklenen ödev, çalışma ve sorumluluk miktarını betimleyen bir sayıdır. Bu sayı, o dersin çalışma miktarını, bir yılda gerçekleştirilmesi gereken toplam çalışma miktarına oranla ifade eder.  

AKTS Kredisi Nedir?

AKTS kredisi, ders ünitelerini tamamlamak için gerekli öğrenci iş yükünü gösteren (1 ile 60 arasında) sayısal değerdir. Bu değer,  bir kurumdaki yıllık akademik çalışma içerisinde her bir dersin gerektirdiği iş yükünü gösterir. Bu is yükü içerisine bir akademik yılda ders kapsamındaki pratik çalışmalar, seminerler, alan çalışmaları, bireysel çalışmalar, sınavlar gibi çalışmalar da girer.

AKTS kredisi seçmeli ya da zorunlu tüm ders üniteleri için düzenlenmelidir. Ayrıca proje, tez, alan çalışması gibi program dâhilindeki çalışmalar da bu kapsamda değerlendirilir.

AKTS kredileri kapsamında sadece ders saatleri yoktur; ders saatleri dışında öğrencilerin dersle ilgili yaptıkları tüm çalışmalar bu krediye dâhil edilir.

AKTS kredileri öğrenci iş yükünü ölçmede kesin değil daha çok göreceli ölçütlerdir. Krediler sadece bir dersin o kurumdaki iş yükünün ne kadarını karşıladığını gösterir.

AKTS' de, 60 kredi 1 yıllık; 30 kredi ise bir dönemlik iş yüküne karşılık gelir. Program yurtdışında alınan derslerin iş yükünün öğrenci ve kuruma uygunluk göstermesini bekler.

AKTS Sisteminin Özellikleri

AKTS üç ana ilkeden oluşmaktadır: Ders programlarının ve bu programları takip eden öğrencinin kazanımının açık seçik ifade edilmiş olması; katılımcı kurumlar ile öğrenci arasında yapılacak anlaşma; derslere atfedilmiş ve öğrencinin sorumluluk ve görev yükünü ifade eden AKTS kredisi. Bu üç öğe, üç anahtar belge aracılığıyla işlerlik kazanmaktadır:

    Kurum Bilgi Paketi

    Başvuru formu ile öğrenim anlaşması

    Alınan derslerin transkripti (ders ve not çizelgesi)

Fakat AKTS'ye her şeyden önce işlerlik kazandıran öğe, yurtdışında da eğitim görmeyi, öğrenim ve eğitimin ayrılmaz parçası olarak benimseyen öğrenci, öğretmen ve kurumlardır.

Kurum Bilgi Paketi, Web'de elektronik olarak ve matbu şekilde olmak üzere iki ortamda ve İngilizce ve ülkenin dilinde olmak üzere iki dilde yayımlanır. Öğrencilere bölümler, fakülteler, organizasyon, çalışanların genel yapısı ve ders üniteleri hakkında yazılı bilgi sağlar.

Öğrenim Anlaşması, öğrenci ile ilgili kurumun akademik yetkilisinin öğrencinin almasını kararlaştırdıkları derslerin listesini içerir. Eğer kredi transferi gerçekleşecek ise, Öğrenim Anlaşmasını öğrenci ile her iki kurumun da, öğrenci yurtdışına gitmek üzere ayrılmadan tamamlanması ve herhangi bir değişiklik yapıldığında değiştirilmesi gerekir.

Ders Transkripti, alınan derslerin listesini, her ders için alınan yerel notu ve mümkünse AKTS notunu gösterir. Kredi transferi söz konusuysa, Ders Transkriptinin öğrencinin kendi kurumu tarafından öğrenci ayrılmadan verilmesi, gidilen kurum tarafından da öğrencinin orada bulunduğu sürenin sonunda verilmesi gerekir.

AKTS yabancı öğrencinin, ev sahibi üniversitenin akademik hayatına aktif olarak katılmasına olanak tanımaktadır. Ev sahibi kurum ise, misafir öğrencinin akademik performansına ilişkin karar verme yetkisine sahiptir. Mevcut ders yapısında ve değerlendirme yönteminde herhangi bir değişiklik yapmaksızın, kendi öğrencileri tarafından alınan ders, sınav ve kuralların tümünü misafir öğrenci için de uygular.

Kendi içinde AKTS, ders programlarının içerik, yapı ve denkliğini belirlemez. Bu tür kalite ölçütleri, ikili ve çok taraflı anlaşmalara girerken kurumların kendilerinin öz değerlendirmeleriyle saptayacağı konular olarak kabul edilir. AKTS sadece, bu tür anlaşmaların aktörlerine, saydamlık ve akademik inanılırlık kazandıracak araçları sunmaktadır.

AKTS kullanımı gönüllülük temelinde yer alır, kurumların karşılıklı güveninde ve her kurumun kendine duyduğu güvende temellenir. Her kurum, anlaşma yapacağı kurumları kendisi seçer.